De begroting 2019 is de eerste van deze bestuursperiode na de verkiezingen van maart 2018. Het coalitieprogramma Heusden. Samen. Doen! en de voorjaarsnota 2018 vormen, samen met de bestaande meerjarenbegroting, de basis voor de opstelling van de begroting 2019 en de daarin opgenomen meerjarenraming voor de jaren 2020 t/m 2022. Na de voorjaarsnota, waarin reeds een eerste vertaling van het coalitieprogramma was opgenomen, presenteert het college in deze begroting een totaal pakket aan beleidsintensiveringen of nieuw beleid om de komende vier jaar invulling te geven aan de doelen zoals opgenomen in het coalitieprogramma maar ook voor een aantal onderwerpen daarbuiten en op het gebied van bedrijfsvoering. In het raadsvoorstel wordt hier dieper op in gegaan. In deze inleiding treft u het samenvattend overzicht (nogmaals) aan.

Beleidsintensiveringen/nieuw beleid

In de voorjaarsnota die eind juni in de raad voorlag, was al aangegeven dat een verdere invulling van de ambities zoals beschreven in het coalitieprogramma bij de begroting plaats zou vinden. In de nu voorliggende begroting is dat voor een groot deel gelukt. Ook voor een aantal andere onderwerpen die buiten de scope van het coalitieprogramma vallen alsmede op het gebied van de bedrijfsvoering, is op basis van actuele ontwikkelingen behoefte aan extra inspanningen de komende periode. Hieronder treft u het totaal overzicht aan van de onderwerpen waarvoor het college de komende periode extra financiële middelen wil vrijmaken.

Bovenstaande voorstellen zijn in de voorliggende begroting verwerkt.  
De begrotingssaldi zien er daarna als volgt uit:

Voorjaarsnota

In de voorjaarsnota is het financieel perspectief geschetst voor de jaren 2019 e.v. voor zover op dat moment bekend was. Daarnaast was indicatief een aantal van de hiervoor opgenomen bestedingen opgenomen op basis van het coalitieprogramma. Over de gevolgen van de meicirculaire gemeentefonds bent u apart geïnformeerd. Tot slot heeft de meerjarenbegroting van Baanbrekers (raad 28-6) een meerjarige financiële impact op het begrotingssaldo. Inclusief de verwerking van de bestedingsvoorstellen zoals hiervoor opgenomen ziet het verloop van het begrotingssaldi naar de saldi zoals nu uit deze begroting voortvloeien samengevat als volgt uit.

Naast de verwerking van de bestedingsvoorstellen zijn bij het opstellen van de begroting alle inkomsten en uitgaven herijkt. Dit leidt derhalve tot verschillen ten opzichte van de jaarschijven zoals opgenomen in de begroting 2018. Hieronder volgen de grotere verschillen tussen de begroting en de Voorjaarsnota voor 2019. Vervolgens worden de verschillen kort toegelicht.

Sociaal domein-Baanbrekers
De kostenraming van het sociaal domein laat zowel binnen jeugd als de Wmo een stijging zien door zowel volumegroei als prijsstijgingen. Voor de prijsstijgingen worden we voor een deel gecompenseerd door de algemene uitkering. De kosten voor hulp bij het huishouden stijgen enerzijds als gevolg van een verwachte stijging van het aantal cliënten en anderzijds als gevolg van een (op grond van een AMvB) toe te passen tariefsverhoging. Daarnaast nemen de kosten voor begeleiding fors toe ten gevolge van een verwachte toename van het aantal cliënten en de ontwikkeling van de kosten voor maatwerk Wmo. Onder begeleiding valt ook het maatwerk Wmo en de ‘out-of-the-box’ oplossingen. Deze vormen zijn opgezet om in te spelen op de wens van onze inwoners om dichtbij ondersteuning te krijgen. Door de vergrijzing en doordat steeds meer mensen langer thuis blijven wonen zullen de kosten voor de woonvoorzieningen die dat mogelijk maken ook stijgen. Ook het beschikbaar stellen van rolstoelen volgt de landelijke trend van vergrijzing. Aan de inkomstenkant zullen, door de invoering van het abonnementstarief voor de eigen bijdrage, de inkomsten lager uitkomen dan verwacht in 2018.
De bijdrage aan Baanbrekers is geraamd conform de meerjarenbegroting zoals voorlag in de raad van 28-6; deze leidt dus tot een verlaging van € 1,2 mln.
De kosten binnen het sociaal domein worden sinds 2018 reëel geraamd. Mochten de werkelijke uitgaven in 2019 sterk af gaan wijken van deze raming, dan kunnen deze opgevangen worden met de reserve sociaal domein die in deze periode nog beschikbaar blijft en een saldo kent van ruim € 6 mln.

Hogere OZB opbrengsten
De opbrengsten in onze meerjarenbegroting worden geraamd tegen constante prijzen. Dat wil zeggen dat de opbrengst die in 2018 is berekend ook in de meerjarenraming is opgenomen. Door indexatie nemen deze opbrengsten toe.

Beheer/exploitatie Poort van Heusden
De kosten voor het beheer en onderhoud van de Poort van Heusden waren niet structureel opgenomen in de veronderstelling dat ontwikkeling op enig moment zou starten. In 2019 waren beperkt kosten geraamd. Omdat de verwachting is dat in 2019 de kosten voor het beheer niet afnemen is deze raming bijgesteld.

Dividend BNG
Op basis van de werkelijke uitkering in 2017 en 2018 en de verwachte resultaten voor 2019 is de raming naar boven bijgesteld.

Salarissen B&W
In 2019 bestaat het college van B&W uit één wethouder minder (0,5 fte) dan in 2018 begroot was. Dit leidt tot een voordeel op de salarislasten.

Vergoedingen nutsvoorzieningen
Er is een hogere bijdrage geraamd voor de leges inkomsten kabels en leidingen doordat hiervoor vanaf 2019 extra capaciteit voor wordt ingezet.

Overige verschillen
Diverse kleinere posten hebben een effect op het resultaat van de begroting. Het totaal van de verschillen komt terug in de verschillenanalyse per programma.

Structurele saldo

Voor het oordeel of de begroting structureel sluitend is, moet het saldo gezuiverd worden van eventuele incidentele lasten en baten. Ook voor de provinciaal toezichthouder is dit saldo bepalend voor het oordeel over de begroting.
Het structurele saldo meerjarig ziet er als volgt uit (een specificatie van de incidentele posten vindt u in de financiële begroting onder ‘meerjarig overzicht éénmalige baten en lasten).

Algemene Reserve

De verwachte stand van de algemene reserve per 1-1-2018 bedraagt € 11,7 mln.  
Het meerjarig verloop vertoont op grond van de nu opgestelde meerjarenbegroting het volgende beeld. Op hoofdlijnen komt dit overeen met eerdere verloopoverzichten.

De algemene reserve wordt gevoed door winstnemingen uit bouwgrondexploitaties en de verkoop van gemeentelijke eigendommen. De afname in 2020 betreft de bijdrage in het kader van het GOL aan de provincie. Indien de begrotingsruimte het toelaat kan t.z.t. gekozen worden om een beperkter of juist een groter deel uit de AR te onttrekken en meer/minder kapitaallasten op te nemen ten laste van de begrotingsruimte. Verder is er nog een bedrag gereserveerd voor een deel van het fietspad Tuinbouwweg/D. Óultremondweg gevoed uit de grondexploitatie van het Hoog (€ 1,2 mln.) en is een bedrag van € 1,3 mln. gereserveerd voor eventueel bijkomende kosten voor de uitvoering van het integraal huisvestingsplan onderwijs (IHP) voor zover de kosten niet voorzien zijn in dit plan (bijv. incidentele kosten voor de aankoop van grond of kosten voor tijdelijke noodlokalen o.i.d.). Deze bedragen (samen € 2,5 mln.) zijn in het bovengenoemde verloop nog niet als onttrekking meegenomen.